Dorre planten in de tuin besproeien, een zwembadje vol laten lopen of de auto wassen. Het wordt in de nabije toekomst wellicht iets minder vanzelfsprekend, nu drinkwaterbedrijf Vitens huishoudens mogelijk extra laat betalen voor dit soort ‘comfortwater’. Business Insider zoekt uit hoe duur de waterrekening kan uitpakken.

In februari liet topman Jelle Hannema van Vitens weten dat de Nederlandse watersystemen onder druk staan. In sommige gebieden moet het grootste drinkwaterbedrijf van Nederland al ‘nee’ verkopen als bedrijven een drinkwateraansluiting willen. Hannema zei dit in reactie op een artikel in De Telegraaf waaruit bleek dat de bouw van 300.000 woningen mogelijk op het spel staat omdat die niet aangesloten kunnen worden op de waterleiding.

Vitens trok in de afgelopen jaren al vaker aan de bel. Zo riep de waterleverancier in 2020 op om te stoppen met onder meer zwembaden te vullen en de tuin te besproeien, omdat de waterdruk sterk dreigde te verminderen en zelfs weg te vallen. Vooral in Gelderland en Overijssel was de situatie nijpend.

Het bedrijf vond het toen ook ‘verontrustend’ dat uit een enquête van onderzoeksbureau Motivication bleek dat een kwart van de Nederlandse huishouden een opzetzwembad -goed voor gemiddeld 2.400 liter drinkwater- in de tuin had staan.

"Heel andere koek dan zo’n klein opblaasbadje”, zei Hannema destijds in het AD. Hij noemde de impact van "die dingen" op het waterverbruik "echt gigantisch". Als al deze zwembadbezitters het water in zo'n bad drie keer zouden verversen in de zomerperiode, zou Vitens 5 miljard liter drinkwater moeten leveren, rekende hij voor. Net zoveel als dat het bedrijf in vijf volle dagen levert aan álle 5,7 miljoen klanten.

Basistarief en tarief voor 'comfortverbruik'

En nu wil Vitens dus paal en perk stellen aan het drinkwaterverbruik. Het bedrijf werkt aan een plan waarbij een basistarief geldt en een tarief voor 'comfortwater' voor het besproeien van de tuin of een zwembad vullen, zo bevestigde een woordvoerder deze week tegenover De Telegraaf.

Of het plan doorgaat is allerminst zeker. Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat heeft bij het bedrijf aangegeven dat het belangrijk is dat drinkwater betaalbaar blijft voor iedereen. En hoe duur het 'comfortwater' wordt is ook niet bekend. Vitens moet het plan nog bespreken in de aandeelhoudersvergadering.

Business Insider werpt alvast een blik op een mogelijke toekomst, waarbij comfortwater duurder is dan water om te drinken, douchen, de wc door te trekken en te koken.

In vier punten kijken we naar de huidige kosten voor drinkwater en het verbruik van comfortwater voor het besproeien van de tuin. Hierbij gaan we ervan uit dat het tarief voor comfortwater verdubbelt. Bij punt vier bekijken we hoe je op comfortwater kunt besparen door regenwater op te vangen.

1. Wat is het gemiddelde waterverbruik Nederlanders per jaar en wat kost dat?

Drinkwater wordt per kuub (1.000 liter) in rekening gebracht. Een gemiddeld Nederlands huishouden dat bestaat uit 2,14 personen, verbruikt volgens het Drinkwaterplatform 100 kuub per jaar, waarmee de gemiddelde waterrekening naar verwachting uitkomt op 239 euro in 2024, inclusief verbruiksbelastingen.

De tarieven voor drinkwater verschillen per leverancier. Het gemiddelde tarief in 2024 is volgens het Drinkwaterplatform 2,39 euro per kuub. In dit artikel gaan we uit van een verdubbeling van het tarief. Comfortwater voor het besproeien van de tuin of het vullen van een zwembad kost dus 4,78 euro per kuub.

2. Hoeveel water heeft je tuin nodig?

Het besproeien van de tuin valt volgens Vitens dus onder comfortwater. Daarbij is het de vraag hoeveel water de tuin nodig heeft.

Volgens Milieu Centraal heb je 20 liter water per m2 per week nodig voor je planten, dus 2,9 liter per m2 per dag. Volgens Mijn Waterfabriek valt er 2,3 liter regen per m2 per dag. De tuin zou dus grotendeels met regenwater groen gehouden kunnen worden, maar mogelijk gaat dit niet op in droge periodes.

Volgens Mijn Waterfabriek kunnen planten en bomen enkele weken van droogte wel aan, maar zodra het grondwater begint te zakken, kan je groene tuin veranderen in een dorre woestenij.

3. Hoeveel water verbruik je met sproeien van je tuin en wat als prijs verdubbelt?

Om erachter te komen hoeveel het besproeien van de tuin gaat kosten, moeten we uiteraard weten hoeveel water je daarvoor verbruikt. Bij punt twee gaven we al aan dat planten 20 liter water per m2 nodig hebben per week, volgens Milieu Centraal.

Die 20 liter zijn twee gieters van 10 liter of 3 minuten sproeien op die plek met de tuinslang. Gaan we uit van het verdubbelde tarief voor comfortwater van 4,78 euro per kuub, dan ben je ongeveer 10 cent kwijt voor het besproeien van een vierkante meter tuin gedurende 3 minuten.

Uiteraard hangt het van je tuin af en de omstandigheden hoe vaak je de tuin moet bewateren. Volgens Milieu Centraal besproeien we de tuin met gemiddeld 1.100 liter water per jaar, dus 1,1 kuub water. Het groen houden van je tuin kost dan jaarlijks 5,26 euro, als het tarief voor comfortwater verdubbelt.

4. Wat levert een regenton op?

Feit is dus dat ook als 'comfortwater' twee keer zo duur wordt als gewoon water het nog steeds relatief goedkoop is. Je kunt wel iets aan kosten besparen en het milieu een handje helpen door regenwater te gebruiken om je tuin mee te besproeien in droge periodes.

Jaarlijks valt er naar schatting 850 liter water per vierkante meter in Nederland. Maar het regent niet altijd op het juiste moment. Perioden met veel regenval en droogte wissel elkaar af.

Regen opvangen op momenten dat er een overvloed aan water is, en gebruiken als het droog is, klinkt dus logisch. Voor de tuin kun je dan bijvoorbeeld een regenton aanschaffen. 

De prijzen van een regenton kunnen nogal verschillen, afhankelijk van of je een klassieke houten ton koopt, of een kunststof regenton. Dit varieert tussen 150 euro voor een 'whiskyton' van 190 liter tot ongeveer 50 euro voor een goedkope kunststofton van 300 liter.

Als je daar tussenin gaat zitten met kosten van ongeveer 50 cent per liter opvangcapaciteit, dan betaal je 50 euro voor een ton van 100 liter

Bij een gemiddelde regenval van 2,3 liter per dag per vierkante meter, vang je in 43 dagen 100 liter op.  Al zul je de ene dag uiteraard veel meer water opvangen dan de andere. En we gaan ervan uit dat jouw regenton precies op 1 vierkante meter past!

Huishoudens betalen dit jaar gemiddeld 2,39 euro per kuub water, dus per 1.000 liter water. Dat wil zeggen dat 100 liter water gemiddeld 0,24 euro kost.

Als het 43 dagen duurt om je regenton van 100 liter vol te krijgen, heb je in die periode dus 0,24 euro terugverdiend. In dat geval duurt het 8.958 dagen voordat je de ton hebt terugverdiend! Ofwel: 24,5 jaar.

De vraag is uiteraard of je regenton zo lang meegaat. Maar als 'comfortgebruik' van water twee keer zo duur wordt, halveert de terugverdientijd van je regenton naar 12,25 jaar.

LEES OOK: Water besparen doe je vooral voor het milieu en niet voor de portemonnee – dit zijn de slimste maatregelen, zonder in te leveren op comfort